La Femme Grecque

Η Ναταλί Σαϊτάκη πήγε στο Μουσείο Μπενάκη (… ρίμα!), στην έκθεση “Οδός Μελίνας Μερκούρη”.

Στις 6 Μαρτίου συμπληρώθηκαν είκοσι χρόνια από το θάνατο της Μελίνας Μερκούρη, στο νοσοκομείο Memorial της Νέας Υόρκης. Θυμάμαι τις ατέλειωτες τηλεοπτικές ώρες αναμετάδοσης των ειδήσεων, τη θλίψη του κόσμου γύρω μου και το σχολείο (τετάρτη τάξη δημοτικού), όπου προσπάθησαν να μας εξηγήσουν σε ένα τέταρτο της ώρας τί ήταν η Μελίνα και τί είχε προσφέρει ως προσωπικότητα στη χώρα. Δεν είχα δει ούτε μισή ταινία της. Την ήξερα κυρίως ως πολιτικό πρόσωπο. Τότε έπιασα να διαβάσω ένα paperback του παππού μου, την αυτοβιογραφία της με τίτλο «Γεννήθηκα Ελληνίδα».
Ο παππούς και η γιαγιά μου την είχαν γνωρίσει στα γυρίσματα της ταινίας «Ο Χριστός ξανασταυρώνεται», που είναι βασισμένη στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Νίκου Καζαντζάκη. Η ταινία είχε γυριστεί στο χωριό τους κι ο παππούς μου έκανε τον μεταφραστή από και προς τα γαλλικά, τον οδηγό και τον ηλεκτρολόγο στα σκηνικά. Μου περιέγραψε μια Μελίνα εκρηκτική, ακόμα και στο πλαίσιο των γυρισμάτων μιας τόσο «βαριάς» ταινίας.  Τα μεσημέρια έπαιζε τάβλι με τους χωριανούς κι έπινε ρακές στις αυλές των σπιτιών όπου την καλούσαν. Μάλωνε συχνά με τον «Τζούλη», χωρίς ιδιαίτερη αφορμή, για πλάκα. Στη δική της αγκαλιά έτρεξε κλαίγοντας ο βασικός πρωταγωνιστής Pierre Vaneck, όταν κάποια στιγμή, μελετώντας μια δύσκολη σκηνή, δεν άντεξε το «βάρος» του ρόλου του.  Παρότι ο ρόλος της στη συγκεκριμένη ταινία δεν ήταν βασικός, προφανέστατα είχε επιβληθεί στη διαδικασία των γυρισμάτων, με την εντυπωσιακή εξωτερική παρουσία και την έντονη προσωπικότητά της. Εδώ που τα λέμε, ποιος θα περίμενε το αντίθετο;

Το Ίδρυμα Μελίνα Μερκούρη παρουσιάζει στο Μουσείο Μπενάκη της οδού Πειραιώς μια φωτογραφική έκθεση με θέμα τη ζωή της. Μπορείς να δεις την αναπαράσταση του καμαρινιού της, αυθεντικά ρούχα της και ορισμένα ακριβή τους αντίγραφα, καθώς και την καλλιτεχνική και πολιτική πορεία της, μέσα από σπάνιες φωτογραφίες.
Πέρα από όλα τα υπόλοιπα, η Μελίνα ήταν και μια γυναίκα με μοναδικό στυλ, το οποίο εξελισσόταν όμορφα και ταιριαστά με την κάθε φάση της ζωής της, σε συνάρτηση με την ηλικία της.  Επέμενε πάντοτε στο chic and simple. Τα περισσότερα κομμάτια της ήταν μονόχρωμα και λιτά. Τα παπούτσια της φλατ, μπαλαρίνες ή διακριτικές γόβες και πέδιλα με ελάχιστο τακούνι. Πένσιλ φούστες, απλά μονόχρωμα τοπς, ζεστά ζιβάγκο με πλούσιο γιακά, κάπρι παντελόνια, σε λευκό και διακριτικό καρό. Φορέματα από σατέν ή χοντρό, ζεστό συνθετικό σε ανεπαίσθητη γραμμή «άλφα», με τονισμένη μέση και ζώνη.  Τα φουστάνια των επίσημων εκδηλώσεων ήταν μονόχρωμα, με «μπόλικη» φούστα. Συχνά προτιμούσε λεπτομέρειες από οργάντζα, ιδίως στα μανίκια. Τα αναδείκνυε με πέρλες, στο λαιμό και τ’ αυτιά, κρεπαρισμένα ψηλά σινιόν κι ελάχιστο μακιγιάζ.

Odos Melinas Merkouri Melina3

 

Odos Melinas Merkouri

Odos Melinas Merkouri Odos Melinas Merkouri

 

Odos Melinas Merkouri

Odos Melinas Merkouri

 

 

Odos Melinas Merkouri

Δεν απέφευγε την παγιέτα ή το έντονο χρώμα. Το σκούρο φούξια ασύμμετρο φόρεμα του Guy Laroche με τα κεντημένα χρυσά τελειώματα και το ασορτί σακάκι με τα τρουακάρ μανίκια ήταν αυτό με το οποίο χόρεψε τις μουσικές του Γιώργου Ζαμπέτα, στο Φεστιβάλ των Καννών του 1960, το βράδυ που μοιράστηκε με τη Jeanne Moreau το βραβείο γυναικείας ερμηνείας. Για το «Ποτέ την Κυριακή», βέβαια.

Cannes dress

Στην έκθεση του Μουσείου Μπενάκη βρίσκεται και το αντίγραφο του αγαπημένου φορέματός της: του κόκκινου με τις επωμίδες, που φορούσε στις ομιλίες, τις πορείες και τις διαμαρτυρίες κατά της απριλιανής δικτατορίας, όταν της είχαν αφαιρέσει την ιθαγένεια κι αγωνιζόταν κατά των συνταγματαρχών από το εξωτερικό. Το φόρεμα έχει σχεδιαστεί από την, κορυφαία στον τομέα της, ενδυματολόγο θεάτρου και σινεμά, Θεώνη Βαχλιώτη – Aldredge.

Theoni Aldredge

Το κομμάτι, βέβαια, που αγάπησε περισσότερο απ’ όλα, ήταν το πουκάμισο. Λευκό και φαρδύ, ελαφρώς πιο στενό με ρίγες, αεράτο σατέν με ποικίλα κοψίματα, μίνιμαλ πουαντιγιέ.  Με παντελόνι cigarette, στενή φούστα, κάπρι, τζιν καμπάνα ή και ίσιο. Ακόμα και με μακριά καλοκαιρινή φούστα.

Odos Melinas Merkouri

Τα αξεσουάρ της είχαν συχνά αναφορές στα κοσμήματα της αρχαίας Ελλάδας και του Βυζαντίου. Λεπτά χρυσά δαχτυλίδια με εφέ «δαντέλας». Μεγάλα faux χρυσά σκουλαρίκια ή διακριτικά κρεμαστά με ημιπολύτιμους λίθους. Φαρδιά βραχιόλια και στα δυο χέρια. Μακριές χρυσές αλυσίδες στο λαιμό.

Ο κομμωτής των διασήμων της εποχής (και νυν γλύπτης) Κάρολος Καμπελόπουλος, είχε δηλώσει κάποτε πως δε συμπαθεί τα μακριά μαλλιά στις Ελληνίδες, αλλά τα μόνα μαλλιά που δε μπόρεσε ποτέ να κόψει πολύ ήταν της Μελίνας. Γενικότερα μιλώντας, της Μελίνας δε μπορούσες να της κόψεις πολλά πράγματα. Την ορμητικότητά της, το πάθος της για κάθε τι με το οποίο καταπιανόταν. Λίγο πολύ, τα πάντα.

Το εξώφυλλο του Paris – Match, μετά το θάνατό της, έγραφε «Αντίο στην Ελληνίδα – Η Μελίνα Μερκούρη συμβόλιζε τη μοντέρνα τραγωδία της χώρας της». Προφητικό με κάποιο τρόπο.

Η έκθεση «Οδός Μελίνας Μερκούρη» θα διαρκέσει ως τις 25 Μαΐου.

Odos Melinas Merkouri

Leave a Reply

Your email address will not be published.