Νόμοι του Νεύτωνα

Θυμάμαι πριν λίγο καιρό που συζητούσα με μια φίλη περί sexiness, και είχαμε πιάσει εκείνο το στερεότυπο του κοριτσιού που πίνει, φωτογραφίζεται με ένα τσιγάρο στο μισάνοιχτο στόμα και πασαλειμμένο μακιγιάζ, κατάλαβες, τη λίγο και καλά κατεστραμμένη (you see what I did there eh?) κάπως σα να χει ξεπηδήσει από φωτογραφικό ενσταντανέ του Helmut Newton ή σελίδα από το προσωπικό ημερολόγιο του Bukowski.
Έχω καταλάβει πως κάποια γενετική μετάλλαξη στο DNA μου μεταφράζει την εντέλεια σε συντέλεια με αποτέλεσμα, όταν συναντώ μέρη ή ανθρώπους προσεγμένους σε κάθε επίπεδο λεπτομέρειας, ξέρεις, κλασικά κορίτσια Βορείων Προαστίων με μαλλί διαφήμισης σαμπουάν, πρόσωπο αδιατάρακτο, κινήσεις μπαλαρίνας και ντύσιμο προαυλισμού σε Αγγλικό Ιδιωτικό Κολέγιο αγχώνομαι, με πιάνει μια νευρικότητα όπως ακριβώς σε αίθουσα σοβαρού Επιστημονικού Συνεδρίου που όλα είναι τόσο άκαμπτα comme il faut που θέλεις να βήξεις. Βέβαια, δεν αναφέρομαι και σε combo τρέσας, οξυζενέ, ακρυλικό νύχι, συνθετικό λεοπαρδαλέ κολάν  ηρωίδας μπαρ «Μια νύχτα στο Μπουρνάζι».
Αντίθετα, το λίγο αποδιοργανωμένο, μια πρέζα αταξίας γύρω μου, μειώνει την εντροπία μου (κι ενδεχομένως την εκτίμηση του Χημικού μου) με ηρεμεί κατά ένα ανεξήγητο λόγο – αλλά ποια είμαι εγώ για να τα εξηγήσω όλα αυτά τα εξωλογικά και παράξενα ε; Μήπως είμαι κάποια;

Πρόσφατα βρέθηκα στην Στέγη Γραμμάτων Και Τεχνών στην έκθεση φωτογραφίας του Helmut Newton. Αρκεί να πέσει το βλέμμα σου σε μια φωτογραφία του για να  καταλάβεις αυτό που τόση ώρα πασχίζω να περιγράψω με λέξεις (και κάπως έτσι φαντάζομαι, σε κάποια παρόμοια στιγμή, εμπνεύστηκε κάποιος το «μια εικόνα, χίλιες λέξεις»).
Ο Newton κατάφερε να γεμίζει μουτζούρες άρτια στημένα φωτογραφικά πλάνα με τέτοιο αριστουργηματικό τρόπο ώστε στο τέλος να αποτελεί τέχνη η μουτζούρα, το λάθος, το υποβαθμισμένο αισθητικά μέρος του κάδρου, επισκιάζοντας τα πανάκριβα εντυπωσιακά κοσμήματα, τα φροντισμένα μαλλιά και το άψογο μακιγιάζ των μοντέλων, τα πολυτελή υφάσματα ή τις – εξώφυλλο Architectural Digest – επαύλεις, κάνοντας το διάφραγμα κάμερας και θεατή να ανοιγοκλείνει ξέφρενα 100 φορές ανα nanosecond.
Η γύμνια των μοντέλων είναι τόσο επιβλητικά δυναμική που δεν σου αφήνει κανένα περιθώριο για πονηρό χάχανο με το διπλανό σου από αυτά των εφήβων τις πρώτες φορές που ξεφυλλίζουν Playboy κάτω από τα σκεπάσματα. Σου μιλάω δε, για γυμνά απλωμένα σε ασπρόμαυρες φωτογραφίες που μπορεί να ξεπερνούν τα δυο μέτρα ύψος (!), όπως ακριβώς μεγέθυναν και διοχέτευαν στα ΜΜΕ οι δικαστικές αρχές τις φωτογραφίες των αστυνομικών ταυτοτήτων των τρομοκρατών που έδρασαν τη δεκαετία του ’70 στη Γερμανία.

(editor’s note: η από πάνω ίσως Η ΠΙΟ iconic φωτογραφία μόδας ever)

Έχει δηλώσει «Λατρεύω τη χυδαιότητα. Με έλκει αφάνταστα η κακογουστιά που τη θεωρώ πιο διεγερτική από το καλό γούστο, το οποίο στην πραγματικότητα δεν αποτελεί παρά τυποποίηση του βλέμματος», πράγμα που με κάνει να τον θέλω για BFFEAE (ανέφικτο I know), και πράγμα που αποτυπώνει στα καρέ τ΄ξς ζωής και της δουλειάς του   – σε προβολή βίντεο για τη ζωή του τραβηγμένο από την γυναίκα του June Browne, τον θυμάμαι χαρακτηριστικά να σκαλίζει γελώντας επίμονα ένα τρύπιο ριγέ ξεχειλωμένο μποξεράκι στο επίμαχο σημείο. Μια τέτοια εικόνα, που για οπουδήποτε άλλον θα αποτελούσε ένα παραληρηματικό παλιμπαιδισμό και θα προκαλούσε ξέσπασμα γέλιου, ο Newton κατάφερε να την κοιτά γοητευμένη μια ολόκληρη αίθουσα με ανθρώπους που τηρούσαν τόσο πυκνή σιωπή που γέμιζε κάθε κυβικό εκατοστό του χώρου.
Είναι εκείνος που καταφέρνει να ευτελίζει τεχνηέντως τα νωθρά, μπουκωμένα γυναικεία πρότυπα, τα glossy εξώφυλλα και τις φωτογραφίσεις μόδας σε περιοδικά όπως VOGUE, ELLE, που εισάγει το «porno chic» κι επαναπροσδιορίζει τον κόσμο της μόδας, δίνοντάς της κλειδί συγκατοίκησης με την Τέχνη.

Αιχμαλωτίζει στις λήψεις του αυτό ακριβώς που θεωρώ εγώ σαγηνευτικό: κορίτσια ντελικάτα που ακροβατούν ανάμεσα στο ευπρεπές και στο βρώμικο, δαγκώνουν τσιγάρα τυλιγμένα σε καπνούς ή μουτζούρες συνεργείου, ακουμπούν τους γυμνούς γλουτούς σε παλιά σκονισμένα πλυντήρια που σχεδόν τα ακούς να μουγκρίζουν, άλλοτε στηριγμένα σε πατερίτσες και άλλοτε σε ορθοπεδικούς νάρθηκες,  φορούν μαύρες νάιλον κάλτσες σκισμένες μα με απόλυτα ορθόστοιχες γραμμές που τρέχουν στο κέντρο της γάμπας. Ο Newton ανυψώνει το πρόστυχο σε ακριβά επώνυμα στιλέτο που στηρίζουν πόδια δίμετρα, σαν αυτά που κάνουν τα αγόρια να ασθμαίνουν, χωρίς όμως να «λογοκρίνει» την ένταση της ταλαιπωρημένης φλέβας στα coup de pied, το χνούδι στα χέρια, ή το μη ‘‘φροντισμένο’’ εφηβαίο. Ο Newton σοκάρει, προκαλεί και πολλές φορές διχάζει, μα είναι τόσο αφοπλιστικά ειλικρινής μπροστά στην ατέλεια που δε σου αφήνει κανένα περιθώριο να μην την ερωτευτείς στο τέλος. Κι αυτό στα δικά μου λεξικά για τον  ορισμό της γαματοσύνης είναι κάτι. Αν όχι όλα.

Info: Έκθεση Helmut Newton
Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών Ιδρύματος Ωνάση , Συγγρού 107-109                          

Καθημερινά από τις 12.00 – 21.00
έως τις 3 Μαρτίου 2013

To υπέροχο κείμενο έγραψε η Κωνσταντίνα Παρασκευά