Φεμινισμός και παλιά δαντέλα

[Έγραψα αυτό το κείμενο για το popaganda, θα το βρείτε και εδώ]

Επειδή τελευταία η ζωή είναι γεμάτη εκπλήξεις για το φεμινιστικό κίνημα, πριν λίγες μέρες ζήσαμε να δούμε την Έλλη Στάη να γράφει μια επιστολή στο Mega με αναφορές στο slut shaming και το ageism που άλλες κυρίες “της τάξης της” δεν γνωρίζουν ούτε ως έννοιες, και τώρα επανερχόμαστε για να συζητήσουμε αν ο Καρλ Λάγκερφελντ είναι φεμινιστής. Ω καιροί, ω ήθη.

Για να το βγάλω από τη μέση εξ’ αρχής, σιγά τον φεμινιστή. Προσωπικά ο Καρλ Λάγκερφελντ δεν με έπεισε – ο φεμινισμός της πασαρέλας της Chanel, δε, μου προξένησε και μια ντροπή, την ντροπή που νιώθεις όχι για εσένα αλλά για τον απέναντι, για κάποιον που τραγουδάει με πάθος ενώ έχει χάλια φωνή. Εκείνον, μάλιστα, τον συμπαθείς και λίγο, τον βρίσκεις χαριτωμένο. Και εγώ στο κλείσιμο της πασαρέλας της Chanel δεν βρήκα χαριτωμένο τίποτα.

Είμαι από τους ανθρώπους που αγαπούν το mainstream και θεωρούν πως αν οι διεκδικήσεις ομάδων που καταπιέζονται έρχονται στο φως του (και ναι, οι γυναίκες είναι, ακόμα, μια ομάδα που καταπιέζεται) είναι για καλό. Δεν μου είναι αδιάφορη η ποπ κουλτούρα και μου αρέσει που σε κάθε συνέντευξη πλέον, προφανώς μετά από την πίεση των καιρών, οι γυναίκες “celebrities” καλούνται να απαντήσουν αν είναι φεμινίστριες. Στέκομαι ένα λεπτό παραπάνω να σκεφτώ και το ναι και το όχι, και νομίζω πως η δημόσια συζήτηση γύρω από ένα θέμα, και δη αυτό, είναι σημαντική και ωφέλιμη, ακόμα και αν αφορά, πχ την Beyonce που αυτοαποκαλείται “μοντέρνα φεμινίστρια” χορεύοντας στα VMAs μπροστά από μεγάλα neon γράμματα που γράφουν, ερμμ “feminist”. Δεν με ενοχλεί η εκλαΐκευση του όρου αν είναι να εξυπηρετήσει τους σκοπούς του κινήματος και να “βγει μπροστά”. Είμαι πολύ υπέρ της χρήσης της λέξης “φεμινίστρια” επειδή πιστεύω ότι αυτό θα συμβάλει στο να αρθούν οι αρνητικοί συνειρμοί που συνοδεύουν (ναι, ακόμα. Θλιβερό ε;) τον όρο, καθώς και οι παρανοήσεις και τα στερεότυπα (ότι οι φεμινίστριες επιλέγουν να μην τονίζουν το θηλυκό τους στοιχείο, είναι οργισμένες, μισούν τους άντρες κ.λπ). Και το σημαντικότερο, έχω την τύχη να γνωρίζω άντρες φεμινιστές που πιστεύουν στην κοινωνική ισότητα και προσπαθούν εμπράκτως να άρουν ριζωμένες προκαταλήψεις σχετικές με το φύλο που ίσως επιβιώνουν ως κατάλοιπα μέσα τους, επειδή μεγάλωσαν στην πατριαρχική Ελλάδα (η οποία δεν κάνει και καμιά σοβαρή προσπάθεια να αλλάξει, δηλαδή). Συνεπώς, είμαι παραπάνω από εντάξει με το να δηλώνει ένας άντρας φεμινιστής, και μάλιστα ένας άντρας με δύναμη και επιρροή ακόμα και σε έναν χώρο κατ’ εμέ επιφανειακό, όπως η μόδα.

Η πασαρέλα της Chanel δεν ήταν μια πασαρέλα κοινωνικής ισότητας, όπως ας πούμε η περσινή του Rick Owens.

Αν ρίξεις μια ματιά στα μοντέλα, θα παρατηρήσεις μια αγαστή ομοιομορφία: κορίτσια που έχουν παρόμοιο ύψος, παρόμοιο βάρος, παρόμοιο χρώμα – καμία έμπρακτη στήριξη της διαφορετικότητας με ένα trans μοντέλο, ας πούμε. Αν ρίξεις μια ματιά στα πλακάτ (προσπερνώντας ότι ο φεμινισμός και εδώ ταυτίζεται κάπως γραφικά με μια πικετοφορία) θα δεις φράσεις όπως “boys should get pregnant too” και “Make Fashion Not War”, που δεν ξέρω για εσάς, εμένα μου προξένησαν μια μικρή αμηχανία. Αν ρίξεις, τέλος, μια ματιά στην tabloid ιστορία του Καρλ θα δεις πως πρόκειται για έναν άνθρωπο του οποίου οι μισογυνικες δηλώσεις είναι πασίγνωστες: αποκάλεσε την Adele “χοντρή”, δήλωσε στο περιοδικό Interview ότι “θα ήταν δύσκολο να έχει μια άσχημη κόρη” και έχει πει στο Harper’s Bazaar το παροιμιώδες “το σώμα πρέπει να είναι άψογο. Αν δεν είναι, να αγοράζετε μικρά νούμερα και να τρώτε λιγότερο”.

Ακόμα το σκέφτεσαι;

Το σόου της Chanel δεν ήταν μια φεμινιστική δήλωση. Ακόμα και η σημειολογία του να δημιουργηθεί μια πορεία σε έναν ειδικά διαμορφωμένο, αποστειρωμένο και “προστατευμένο” από τον αληθινό “δρόμο” χώρο, είναι εναντίον του Καρλ. Μη σου πω, αν και δεν θέλω να τα δραματοποιώ, και εναντίον του φεμινισμού.

Όσο για τα ρούχα:
Όπως πάντα, ήταν ΠΟΛΛΑ, και όταν είναι πολλά, είναι δύσκολο να μη βρεις αρκετά να σου αρέσουν. Με κίνδυνο να εκπροσωπήσω τη συντήρηση εδώ, θα πω ότι προτίμησα εκείνα που πεισματικά έχουν κολλήσει στο παλιό πνεύμα της Chanel. Tweed, κοστούμια έστω και παραλλαγμένα/στερημένα της αμιγούς ανδρικής φύσης λόγω της φούστας που είναι ριγμένη από πάνω, μπουκλέ ταγέρ και ασημένια εβαζέ φορέματα με κάτι από Courreges. Πιστεύω γενικά ότι το όνομα Chanel παραείναι βαρύ για να μην το αφήσει κανείς να επηρεάζει αέναα την πασαρέλα του. Ακόμα και ο Καρλ – ίσως για αυτό νιώθει την ανάγκη να βγάλει από μέσα του την “επανάσταση” με άλλους τρόπους.